türkçesi 'eşit düzenli klavye' olan kavram, bir anlamda çoksesli batı müziğinin temellerinden birisi. 'eşit düzen' bugünkü klavyeli çalgıların akort sisteminin ismi. doğada esasen birbirinden farklı sesler olan si diyez ve do seslerinin (bugünkü piyanoya bakıldığında aynı tuşa denk geldiği görülecektir) arasındaki frekans farkının onikiye bölünüp tüm notalara eşit olarak dağılmasıyla hem si diyez ve do eşitlenir, hem de tüm yarım sesler arasındaki uzaklık eşit hale gelir.
bunun getirisi, artık tüm eserlerin tüm tonlarda yeni akort gerektirmeden çalınabilecek olmasıdır. öyle ki, 15. 16. yüzyıllarda klavyeli çalgıcılar, mesela do majör tonunda çaldıkları bir eseri mi bemol majörden çalamıyorlardı, çünkü tüm sesler arasındaki uzaklık eşit değildi. bu sebeple parça aralarında akordu değiştirmek gerekebiliyordu, bunlar zahmetli işler.
bu sistem geliştirildikten sonra kullanıma sokulması için johann sebastian bach'a bir eser sipariş edildi, ve bach 48 prelüd- füg olarak da bildiğimiz 'das wohltemperierte klavier'i, yani tüm tonlardan prelüd ve fügleri yarattı.bir anlamda tüm tonları kullanıma açmış oldu. sistemi almanca adıyla anmamızın sebebi de, aynı isimde olan eserin orijinal adının bu olmasıdır.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder